نقش استحمام در ریزش مو
این باور که شستن روزانه موها باعث طاسی یا شوره سر می‌شود یک افسانه است. اگرچه ممکن است در حین دوش گرفتن یا شانه زدن تعدادی از موهایتان را از دست بدهید، اما این مساله کاملا طبیعی است. فولیکول‌های مو تحت تاثیر چرخه طبیعی مو در سه مرحله رشد، استراحت و ریزش به سر می‌برند.
معمولا پنج درصد موها بعد از گذر از مرحله رشد و استراحت وارد مرحله ریزش می‌شوند. یعنی روزانه بین ۸۰ تا ۱۰۰ تار مو از دست خواهید داد. بنابراین، حتی اگر فقط یکبار در هفته دوش بگیرید، موهای شما به میزان مشخصی آماده رها شدن هستند. در ادامه به جزئیات بیشتری از مساله استحمام و ریزش مو اشاره خواهیم کرد.
آیا شستن منظم موها باعث ریزش بیشتر آن‌ها می‌شود؟
از نظر محققان، شستن منظم موها نه تنها باعث ریزش مو نمی‌شود بلکه اگر موهای شما هر روز چرب به نظر می‌رسند، بهتر است آن‌ها را بشویید تا سبوم اضافی فولیکول‌ها را مسدود نکند. به هر حال، موهایی که هنگام شستن می‌ریزند، از قبل آماده ریزش بودند. این مساله هیچ ربطی به روال دوش گرفتن شما و مساله استحمام و ریزش مو ندارد. اگر دیر به دیر موها را بشویید تعداد موهای ریخته‌شده مربوط به گذشته می‌باشد بنابراین استحمام موها باعث افزایش ریزش مو نمی‌شود، فقط موهایی را که در طول روزهای گذشته ریخته شده و لابلای موهای دیگر قراردارد را خارج می‌کند.
اساسا ریزش بیش‌ازحد مو در اثر تغییرات هورمونی رخ می‌دهد و می‌تواند ارثی باشد. مردان معمولا موهای خود را در نواحی تاج و جلو سر از دست می‌دهند، درحالی‌که موهای زنان به طور یکنواخت در کل سر کاهش پیدا می‌کند. استرس، مصرف داروهای خاص (شیمی‌درمانی) یا کمبود تغذیه‌ای نیز می‌تواند باعث تشدید ریزش مو شود. پس نمی‌توان رابطه مستقیمی میان استحمام و ریزش مو پیدا کرد.
در چه شرایطی استحمام روی ریزش مو موثر است؟
همانطورکه ذکر شد، شستشوی منظم (و داشتن موهای خشک) باعث ریزش مو نمی‌شود و ریزش چند تار مو در روز طبیعی است. این مساله بخشی از چرخه رشد طبیعی مو است که در بیشتر موارد نسبتا غیرقابل توجه است.
پزشکان در مورد استحمام و ریزش مو معتقدند که اگر با وجود نداشتن هیچ مشکل سلامتی، در طول روز به‌خصوص در زمان دوش گرفتن متوجه ریزش مو بیش‌ازحد خود شده‌اید، باید به عوامل محیطی و عادات روزانه شک کنید.
حالت دادن روزانه موها با وسایل حرارتی مانند سشوار و اتو مو، به‌خصوص اگر بافت موهای شما به‌دلیل شستشو روزانه کمی خشک شده باشد، یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای از بین بردن موهایتان است. اعمال فشار و کشش روی تارهای موی خشک‌شده یا شسته‌شده به‌حدی به مو آسیب می‌رساند که احتمال شکستن و ریزش آن بیشتر می‌شود.
یکی از عادات اشتباه دیگر، بستن محکم موها به‌صورت دم اسبی است. کشش ناشی از آن می‌تواند زمینه بروز آلوپسی یا ریزش مو کششی را فراهم کند.
استفاده مداوم از محصولاتی مانند موس، ژل، چسب مو و حتی شامپو خشک اصلا توصیه نمی‌شود. زیرا این مواد می‌توانند فولیکول‌های مو را مسدود کنند که در نهایت روی افزایش ریزش مو موثر است. کسانی‌که فقط یکبار در هفته شامپو می‌زنند، در برابر این موضوع آسیب‌پذیرتر هستند. شستن منظم موها با از بین بردن تمام آلودگی‌ها، سلامت موها را تقویت می‌کند.
نحوه صحیح شستشو برای کنترل ریزش مو
پس از آگاهی از رابطه واقعی میان استحمام و ریزش مو، لازم است با شیوه درست مراقبت و شستشو موها نیز آشنا شوید. نمی‌توان انکار کرد که وقتی دهه ۲۰ زندگی به پایان می‌رسد، موها به‌تدریج شادابی خود را از دست می‌دهند، مانند قبل پر به نظر نمی‌رسند و ممکن است شروع به ریزش کنند.
در این شرایط، برای اطمینان از سالم بودن، براق بودن، نرمی و استحکام موها باید مراقبت دقیق و منظمی از آن‌ها انجام شود و مهمتر از همه از مصرف محصولاتی‌که به موها آسیب می‌رسانند پرهیز شود.
سعی کنید هر روز موهای خود را با یک شامپو ملایم و مناسب بشویید. تمیز نگهداشتن موها به از بین بردن آلودگی، چربی و سموم پوست سر کمک می‌کند و به طور بالقوه سلامت مو و پوست سر شما را بهبود می‌بخشد. مانند پوست صورت، پوست سر نیز حاوی چربی است که به آن سبوم می‌گویند. سبوم پوست ما را مرطوب نگه می‌دارد و به موهای ما درخشندگی و بافت نرمی می‌بخشد.
استفاده از شامپوهای اسیدی یا قلیایی و دارای فرمولاسیون نامناسب، پوست سر را خشک می‌کند و باعث می‌شود فولیکول‌های مو نتوانند به اندازه کافی تغذیه کنند و از سبومی که به طور طبیعی تولید می‌شود محروم می‌شوند. استفاده از هیچ نوع صابونی (سنتی و محلی) برای شستشوی موی سر به هیچ عنوان توصیه نمی‌گردد. یکی دیگر از عواملی که در زمینه استحمام و ریزش مو باعث خشکی مو می‌شود، دمای آب حمام است.
دوش گرفتن با آب داغ باعث از بین رفتن سبوم پوست سر و خشک شدن موها می‌شود. در نتیجه تارهای مو کدر به نظر می‌رسند و در نهایت به‌دلیل عدم تغذیه کافی ریزش می‌کنند. توصیه می‌کنیم برای داشتن موهایی سالم با آب خیلی داغ دوش نگیرید و از محصولاتی که مواد شیمیایی مانند سولفات و پارابن دارند استفاده نکنید. هنگام شستن موها، ماساژ ملایم پوست سر نیز مفید است.
هر چند وقت یکبار لازم است موهای خود را بشوییم؟
احتمالا این ابهام در ذهن شما شکل گرفته است که شستشو منظم موها شامل چند روز در هفته می‌شود؟ یکی از دلایلی‌که افراد ممکن است تصور اشتباهی از شامپو زدن روزانه داشته باشند این است که می‌ترسند این کار باعث خشک شدن موهایشان شود و فولیکول‌ها را در برابر آسیب آسیب‌پذیرتر کند. درحالی‌که از نظر محققان، بروز مشکل استحمام و ریزش مو ناشی از شستشو روزانه موها نیست بلکه به‌دلیل استفاده از شامپوهایی است که حاوی پاک‌کننده‌های خشن یا مواد شیمیایی زیاد هستند. البته شامپویی‌که مواد شوینده کافی نداشته باشند نیز فایده زیادی برای شما نخواهد داشت.
پس سعی کنید هر روز یا نهایتا یک روز درمیان، موهای خود را با یک شامپو دارای فرمولاسیون مناسب تمیز نگه دارید. اصولا هر چه موهای شما تیره‌تر باشد، کمتر به شستن آن نیاز خواهید داشت. در این شرایط، شستشو برای ۲ تا ۳ روز در هفته کافی است. البته اگر تابستان است و زیاد عرق می‌کنید، با خیال راحت موهای خود را هر روز بشویید و نگران مساله استحمام و ریزش مو نباشید.
اگر در شرایطی هستید که امکان شستشو موهای خود را ندارید، سعی کنید این مساله بیشتر از ۱۴ روز ادامه پیدا نکند. در غیر این صورت، درگیر مشکل استحمام و ریزش مو بیش‌ازحد خواهید شد!
سخن آخر
بنابراین عدم شستشو منظم موها، به‌دلیل مسدود شدن منافذ فولیکول‌های مو با سبوم انباشته‌شده بر روی پوست سر، می‌تواند رشد موهای سالم را مختل کرده و باعث ریزش مو شود. در مقابل، عدم توجه به اصول مراقبت از مو در شستشو روزانه موها نیز روی افزایش شدت ریزش مو موثر است.
پس نوع ارتباط میان استحمام و ریزش مو به فاکتورهای مختلفی وابسته است. مطمانا مشورت با پزشک متخصص پوست و مو می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری در زمینه استحمام و ریزش مو در اختیار شما بگذارد.
نویسنده: دکتر ماهور طباطبایی
