تاثیر انجام عمل جراحی در ریزش مو
تجربه نشان داده است که اغلب بیماران بعد از جراحی در اثر استرس، دریافت مواد بیهوشی و داروهای خاص و غیره ریزش مو را تجربه می‌کنند. معمولا این مشکل به‌دلیل اختلال در چرخه طبیعی فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود که منجر به تولید موهای کمتر از حد طبیعی می‌شود. از نظر پزشکی، این وضعیت به‌عنوان تلوژن افلوویوم (TE) شناخته می‌شود.
خبر خوب این است که اگرچه ریزش مو پس از جراحی امکان‌پذیر است، اما معمولا یک مشکل موقتی است. اگر نگران تاثیر عمل جراحی در ریزش مو هستید، با پزشک یا جراح خود در مورد فاکتورهای خطر احتمالی و گزینه‌های درمانی صحبت کنید.
علت تاثیر عمل جراحی در ریزش مو چیست؟
در یک چرخه مو، فولیکول‌های مو به طور مداوم موهای جدید تولید نمی‌کنند و معمولا ۱۰ تا ۲۰ درصد آن‌ها در فاز استراحت و تلوژن (ریزش) هستند. از نظر محققان، اگر نسبت موهای تلوژن بیشتر از ۲۰ درصد باشد، این مسئله نشانه بروز تلوژن افلوویوم به‌عنوان یکی از رایج‌ترین اشکال ریزش مو است. گاهی انجام عمل جراحی می‌تواند به دلایل زیر باعث شود که این وضعیت رخ دهد.
استرس و فشار روانی
جراحی یک فرآیند تهاجمی در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند بدن و ذهن شما را تحت فشار زیادی قرار دهد. طبق داده‌های ارائه‌شده توسط انجمن پوست آمریکا، تاثیر عمل جراحی در ریزش مو اغلب در عرض ۳ تا ۶ ماه بعد از عمل رخ می‌دهد.
زیرا بدن شما برای رشد مو به مواد مغذی خاصی مانند بیوتین، آهن، روی و پروتئین نیاز دارد. یک رویداد استرس‌زا مانند جراحی، ممکن است باعث شود که بدن برای جبران آسیب وارد شده این مواد مغذی را مصرف کند و اندام‌های حیاتی را از دریافت کامل آن‌ها محروم کند. این وضعیت می‌تواند منجر به نازک شدن موها و بروز تلوژن افلوویوم شود و تاثیر عمل جراحی در ریزش مو را نشان دهد.
بی‌تحرکی سر برای مدت طولانی
با توجه به مطالعات انجام‌شده در سال ۲۰۱۲، اگرچه بروز آلوپسی (ریزش مو) موضعی رایج نیست اما معمولا در اثر قرار گرفتن سر شما در یک موقعیت ثابت برای چندین ساعت رخ می‌دهد. چنین وضعیتی در حین جراحی می‌تواند خونرسانی به فولیکول‌های مو را کاهش دهد. اخیرا نیز یک مطالعه معتبر نشان داد که این نوع ریزش مو بیشتر در جراحی‌های قلب دیده می‌شود.
بیهوشی
برخی پزشکان گمان می‌کنند که ممکن است بین دریافت مواد بیهوشی و ریزش مو، به‌ویژه در جراحی‌های طولانی، ارتباطی وجود داشته باشد. در واقع تصور می‌شود که دوره‌های طولانی بیهوشی احتمالا می‌تواند با کاهش سرعت تقسیم سلولی منجر به ریزش مو مرتبط با تلوژن افلوویوم شود. تقسیم سلولی کندتر ممکن است به‌نوبه‌خود از تولید فولیکول‌های جدید مو جلوگیری کند.
البته نوع بیهوشی مورد استفاده نیز ممکن است به ریزش مو کمک کند. یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که بیهوشی عمومی و بیهوشی آرام‌بخشی (عمدتا در جراحی‌های فک و صورت استفاده می‌شود)، ممکن است خطر بروز آلوپسی موضعی را افزایش دهند.
عوارض دارویی
یکی از علل تاثیر عمل جراحی در ریزش مو، داروهای خاصی است که پس از جراحی مصرف می‌کنید. به‌خصوص اگر به آن‌ها حساسیت یا آلرژی داشته باشید. انجمن پوست آمریکا توصیه می‌کند که اگر داروهای ضد تشنج، ضد تیروئید و مسدود کننده‌های بتا را مصرف می‌کنید، حتما با پزشک خود در مورد خطر مواجهه با ریزش مو صحبت کنید.
جراحی روی پوست سر
برای آگاهی از میزان تاثیر عمل جراحی در ریزش مو، باید محل جراحی خود را در نظر بگیرید. اگرچه تمام جراحی‌ها پتانسیل ایجاد تلوژن افلوویوم و ریزش مو را دارند، اما ممکن است انجام جراحی و ایجاد برش روی پوست سر، خطر انسداد و تحلیل فولیکول‌های مو و در مرحله بعد ریزش مو را بیشتر کند.
براساس یک بررسی در سال ۲۰۱۲، جراحی‌های سر و گردن به‌خصوص در شرایطی‌که با بیهوشی آرام‌بخشی انجام می‌شوند، خطر بروز آلوپسی موضعی را افزایش می‌دهند.
راهکارهایی برای جلوگیری از تاثیر عمل جراحی در ریزش مو
اگرچه ریزش مو پس از جراحی به طور کامل قابل پیشگیری نیست، اما ممکن است بتوانید با راهکارهای زیر اثرات تلوژن افلوویوم را به حداقل برسانید:
- خوردن یک رژیم غذایی مغذی و پر از میوه و سبزیجات
- ورزش منظم
- خواب کافی
- مدیریت استرس
مطمئنا کمبودهای تغذیه‌ای و کاهش آهن، سلنیوم، روی، ویتامین‌های A، C، D و E و ویتامین‌های گروه B در ریزش مو نقش دارد. پس بهتر است از چند هفته قبل از جراحی، مصرف غذاهای غنی از این مواد مغذی مانند انواع گوشت، تخم مرغ، سبزیجات دارای برگ سبز مثل کلم بروکلی، حبوبات و غلات کامل را افزایش دهید.
البته انجام آزمایش خون می‌تواند تعیین کند که آیا شما در هر یک از مواد مغذی فوق کمبود دارید یا خیر. پزشک ممکن است براساس نتایج، مصرف غذاها یا مکمل‌های خاصی را توصیه کند.
اگر انتظار یک جراحی طولانی یا بعد از جراحی درمان مراقبت‌های ویژه را دارید، برای کاهش استرس خود حتما از قبل در مورد تاثیر عمل جراحی در ریزش مو با جراح خود صحبت کنید.
بهترین روش‌ها برای درمان و کنترل تاثیر عمل جراحی در ریزش مو
اگرچه مشاهده نازک شدن مو یا افزایش ریزش مو پس از جراحی برای شما ناراحت‌کننده است، اما خوشبختانه راهکارهایی برای درمان آن وجود دارد. یک پزشک متخصص پوست و مو می‌تواند تشخیص دهد که کدامیک از درمان‌های پزشکی یا خانگی برای شما بهترین است. البته هر یک از این گزینه‌ها ممکن است چندین ماه طول بکشد تا تأثیر کامل داشته باشند. از درمان‌های خانگی موثر در کنترل تاثیر عمل جراحی در ریزش مو، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف داروهای گیاهی موثر در ریزش مو
- دارو موضعی ماینوکسیدیل که یک یا دو بار در روز روی پوست سر اعمال می‌شود.
- دستگاه میکرونیدلینگ خانگی که رشد فولیکول‌های مو را از طریق اعمال سوزن‌های ظریف روی پوست سر تحریک می‌کند.
- کلاه یا شانه لیزری که تا سه بار در هفته روی پوست سر اعمال می‌شود.
بسته به شدت ریزش مو، متخصص پوست ممکن است یکی از درمان‌های حرفه‌ای زیر را توصیه کند:
- تزریق کورتیکواستروئید
- لیزردرمانی
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) با یا بدون میکرونیدلینگ
- مصرف داروهای تجویزی ضدریزش مو مانند اسپیرونولاکتون برای زنان و فیناستراید برای مردان
سخن آخر
بنابراین، به دلایل ذکرشده در این مطلب نمی‌توان تاثیر عمل جراحی در ریزش مو را نادیده گرفت. اگر بعد از جراحی موهایتان ریخت، با یک پزشک متخصص پوست و مو در مورد درمان‌های بالقوه و راه‌های احتمالی که می‌توانند چرخه رشد مو را تنظیم کنند صحبت کنید. گاهی خوددرمانی می‌تواند وضعیت شما را بدتر کند و باعث تشدید ریزش مو شود!
