تاثیر بارداری در ریزش مو
شاید شنیده باشید که موها در دوران بارداری ضخیم، حجیم و براق میشوند. البته این مساله ممکن است برای برخی از خانمها، بهدلیل افزایش بیشازحد هورمون استروژن که ریزش مو را کند میکند، صادق باشد. سایر خانمها نازک شدن مو یا ریزش مو را در دوران بارداری یا در دوران پس از تولد نوزاد تجربه میکنند.
دلایل بسیاری مانند تغییرات هورمونی، استرس زیاد بدن یا شرایط پزشکی در بروز ریزش مو در بارداری موثر هستند. از نظر پزشکان، اگرچه مساله بارداری و ریزش مو نگرانکننده است اما نیاز به درمان خاصی ندارد و با توجه به اینکه در دوران بارداری امکان مصرف داروهای مختلف وجود ندارد با گذشت زمان موهای ازدسترفته جایگزین میشوند. در ادامه به جزئیات بیشتری از بارداری و ریزش مو اشاره خواهیم کرد.
علل موثر در بارداری و ریزش مو
هم مردان و هم زنان به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو از دست میدهند. در دوران بارداری، افزایش سطح هورمون استروژن چرخه طبیعی ریزش فولیکولهای مو را کُند میکند. بههمیندلیل، برخی از خانمها ممکن است در دوران بارداری موهای کمتری از دست بدهند. البته همیشه اینطور نیست و برخی دیگر به دلایل زیر ریزش مو را تجربه میکنند.
تغییرات هورمونی

بعضی از خانمها بهدلیل استرس یا شوک، ممکن است دچار نازک شدن و ریزش مو شوند. این وضعیت تلوژن افلوویوم نامیده میشود و تعداد کمی از زنان را در دوران بارداری تحت تاثیر قرار میدهد.
در سه ماهه اول بارداری، بدن خانمها تحت فشار است و به طور چشمگیری تعادل هورمونها برای حمایت از کودک در حال رشد به هم میخورد. این استرس میتواند بیش از ۳۰ درصد از موهای سر را وارد فاز تلوژن یا «استراحت» کند. بنابراین، بهجای از دست دادن میانگین ۱۰۰ تار مو در روز، ممکن است ۳۰۰ تار مو در روز از دست بدهید.
البته بارداری و ریزش مو بهدلیل تغییرات هورمونی ممکن است خیلی سریع اتفاق نیافتد. معمولا دو تا چهار ماه طول میکشد تا متوجه نازک شدن و ریزش موهای خود شوید. خوشبختانه این وضعیت معمولا بیش از شش ماه طول نمیکشد و منجر به ریزش موی دائمی نمیشود.
برخی از مشکلات سلامتی
ابتلا به بیماریهای زیر در دوران بارداری میتواند منجر به تلوژن افلوویوم شود، بهخصوص اگر به عدم تعادل هورمونها یا کمبود ویتامینهای ضروری بدن مربوط باشد:
- اختلالات تیروئید: پرکاری تیروئید یا کمکاری تیروئید، در ریزش مو دوران بارداری موثر هستند. از بین این دو بیماری، کمکاری تیروئید شایعتر است و معمولا از هر ۱۰۰ خانم باردار ۲ تا ۳ نفر را تحت تاثیر قرار میدهد. از علائم آن میتوان به ریزش مو همراه با گرفتگی عضلات، یبوست و خستگی اشاره کرد. طبق آمار، از هر ۲۰ خانم ۱ نفر ممکن است پس از تولد نوزاد دچار مشکلات تیروئید (تیروئیدیت پس از زایمان) شود. خوشبختانه مساله بارداری و ریزش مو ناشی از اختلالات تیروئید با آزمایش خون بهراحتی قابل تشخیص است.
- کمبود آهن (کم خونی): اصولا در اثر کمبود آهن، بدن گلبولهای قرمز کافی برای رساندن اکسیژن به بافتهای مختلف را ندارد. این وضعیت میتواند باعث نازک شدن موها و بروز علائم دیگری مانند خستگی، ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس و سردرد شود. اکثر زنان باردار در معرض خطر ابتلا به کمخونی ناشی از فقر آهن هستند، بهخصوص اگر چندقلو باردار باشند یا مدام حالت تهوع صبحگاهی شدید داشته باشند. خوشبختانه مساله بارداری و ریزش مو ناشی از کمبود آهن دائمی نیست و با مصرف مکمل و مواد غذایی حاوی آهن میتوان آن را کنترل کرد. عدم نوشیدن چای تا یک ساعت بعد از خوردن غذا نیز توصیه میشود.
آلوپسی آندروژنیک و آلوپسی آرهآتا

تلوژن افلوویوم معمولا باعث نازک شدن یکنواخت موها میشود. پس اگر متوجه ریزش مو بیشازحد شدید، ممکن است مشکل دیگری در کار باشد. شرایط ژنتیکی و خودایمنی وجود دارند که باعث ریزش مو میشوند، چه باردار باشید و چه نباشید. مواردی چون:
- آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی زنانه): یک بیماری ژنتیکی است که بهدلیل طولانی شدن زمان بین ریزش مو و رشد موهای جدید در اثر افزایش هورمونهای آندروژن رخ میدهد.
- آلوپسی آرهآتا: یک بیماری خودایمن است که باعث ریزش مو تکهای در پوست سر و سایر قسمتهای بدن میشود. هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد و درمانهای موجود ممکن است به توقف ریزش و رشد مجدد موها کمک کنند.
پس مساله بارداری و ریزش مو را دست کم نگیرید و برای یافتن علت اصلی آن با پزشک مشورت کنید.
آلوپسی کششی
ریزش مو شما ممکن است اصلا ربطی به بارداری یا شرایط ژنتیکی نداشته باشد. اگر اخیرا موهای خود را خیلی سفت میبندید یا درمانهای زیبایی خاصی روی آنها انجام دادهاید، ممکن است به آلوپسی یا ریزش مو کششی مبتلا شده باشید.
در این شرایط، التهاب فولیکولهای مو میتواند منجر به ریزش مو شود. البته گاهی فولیکولهای بهحدی تخریب میشوند که ریزش مو دائمی رخ میدهد.
نحوه درمان مشکل بارداری و ریزش مو

ریزش مو در دوران بارداری و بعد از آن ممکن است نیاز به درمان خاصی نداشته باشد. معمولا مشکل بارداری و ریزش مو با گذشت زمان خودبهخود برطرف میشود. با این وجود، پزشکان ممکن است داروی موضعی ماینوکسیدیل (روگین) را درصورتیکه رشد مو به میزان قبلی بازنگردد در دوران شیردهی ( ۲ سال پس از بارداری ) تجویز کنند، و مصرف آن در دوران بارداری اصلا توصیه نمیگردد.
در مورد شرایطی مانند کمکاری تیروئید یا کمخونی فقر آهن، همکاری با پزشک برای یافتن دارو یا مکمل ویتامینی موثر بهمنظور شروع مجدد چرخه رشد موها لازم است. ازآنجاییکه داروهای موثر در درمان آلوپسی آندروژنیک در دوران بارداری منع مصرف دارند، ممکن است پزشک از لیزردرمانی برای تحریک رشد موها استفاده کند.
راهکارهایی برای پیشگیری از ریزش مو در دوران بارداری

ممکن است نتوانید کاری برای جلوگیری از ریزش در دوران بارداری انجام دهید، زیرا همه چیز به علت ریزش مو شما بستگی دارد. با این وجود، توصیه میکنیم به نکات زیر توجه کنید:
- دریافت کافی پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی از طریق رژیم غذایی و مصرف مکملهای دوران باردرای بسیار مهم است. پس برای کنترل مساله بارداری و ریزش مو یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
- از پزشک خود بپرسید که آیا داروها یا مکملهایی که مصرف میکنید ممکن است به ریزش مو کمک کند؟ در صورت امکان مصرف آنها را قطع کنید.
- از پیچاندن و کشیدن موهای خود پرهیز کنید. کوتاه کردن و باز گذاشتن موها مانع از کشش زیاد آنها میشود.
- موهای خود را بهآرامی و با شامپوهای ملایم بشویید و از یک شانه دندانهپهن برای مرتب کردن آنها استفاده کنید. از مصرف شامپوهای نرمکننده پرهیز کنید.
- از دکلره و رنگ کردن موها و استفاده مداوم از سشوآر و اتو مو خودداری کنید.
سخن آخر
بنابراین بارداری و ریزش مو یک مساله طبیعی است، بهخصوص زمانیکه به تغییرات هورمونی یا مشکلات سلامتی خاص مربوط باشد. در این شرایط، رشد مو باید با گذشت زمان یا با درمان علت زمینهای از سر گرفته شود.
اگر ریزش مو شما ادامه پیدا کرد یا متوجه علائم دیگری شدید، با پزشک خود تماس بگیرید تا ببینید آیا علت احتمالی دیگری مانند آلوپسی آرهآتا یا آلوپسی آندروژنیک برای این مشکل شما وجود دارد یا خیر.
نویسنده: دکتر ماهور طباطبایی