تاثیر بیماریهای روانی در درمان ریزش مو
ریزش مو یک بیماری پوستی شایع است که هم مردان و هم زنان را در هر سنی تحت تاثیر قرار میدهد. تعدادی از شرایط زمینهای مانند تغییرات هورمونی، کمبود تغذیهای، زایمان و شیردهی، آسیب فیزیکی به پوست سر و مشکلات خودایمنی وجود دارند که باعث ریزش مو میشوند.
جالب است بدانید، به همان اندازه که ریزش مو عواقب روانی قابل توجهی دارد و کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد، مشکلات روانی مانند استرس و اضطراب مزمن و افسردگی نیز میتوانند زمینه بروز آن را فراهم کنند. در این مقاله قصد داریم به مساله بیماریهای روانی و ریزش مو بپردازیم.
چه چیزی باعث ریزش مو میشود؟
ریزش مو موضوعی کاملا پیچیده است و انواع مختلفی از آن وجود دارد. بههمیندلیل، تشخیص اینکه دقیقا چه چیزی باعث ریزش مو میشود بسیار دشوار است.
ریزش مو میتواند به دلایل مختلفی ازجمله ژنتیک، هورمونها، افزایش سن و مشکلات روانی رخ دهد. مراجعه به پزشک متخصص پوست و مو برای یافتن علت ریزش مو بسیار مهم است و میتواند به یافتن بهترین روش درمانی کمک کند. از نظر پزشکان، زمانیکه علت ریزش مو با وجود آزمایشات انجامشده مشخص نیست، باید نگاهی به سلامت روان بیمار بیاندازیم. چراکه بیماریهای روانی و ریزش مو تاحدودی به یکدیگر مرتبط هستند.
آیا واقعا ارتباطی بین بیماریهای روانی و ریزش مو وجود دارد؟
بخشهایی از سبک زندگی مانند رژیم غذایی، محل زندگی، مصرف الکل، استرس، نوع شغل و حتی میزان خواب میتوانند روی سلامت موهای شما تأثیر بگذارند. ازآنجاییکه گاهی تشخیص علت ریزش مو بسیار سخت است، ما میخواهیم به چند نمونه از مشکلات سلامت روان نگاهی بیندازیم و ببینیم که آیا آنها ارتباطی با ریزش مو دارند یا خیر. اصلا ارتباط بیماریهای روانی و ریزش مو صحت دارد یا خیر!
اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
نوعی اختلال روانی است که در آن فرد افکار خاصی را به طور مکرر یادآوری میکند یا انجام عمل خاصی را تکرار میکند. روانپزشکان متوجه شدهاند که اختلال تریکوتیلومانیا یا میل مقاومتناپذیر برای کندن موهای سر، ابروها و سایر نواحی بدن، معمولا در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی دیده میشود.

این مساله در صورت عدم درمان میتواند به طور دائم به فولیکولهای مو آسیب بزند و باعث ریزش مو شدید و در نهایت طاسی شود. بههمیندلیل است که تاکید میکنیم آگاهی از ارتباط میان بیماریهای روانی و ریزش مو اهمیت زیادی دارد.
اضطراب مزمن
ریزش مو ناشی از اضطراب بسیار نادر است و در بیشتر موارد فقط برای کسانی اتفاق میافتد که اضطراب شدید دارند. بهتر است بدانید که اضطراب و استرس از نظر فنی دو شرایط مجزا هستند، اما با هم همپوشانی دارند. مسئله کلیدی در زمینه اضطراب و ریزش مو استرس است و از بسیاری جهات، اضطراب استرس طولانیمدت و مداوم است که میتواند بر فاز رشد مو تأثیر بگذارد.
اختلال تلوژن افلوویوم نتیجه استرس و اضطراب است و باعث میشود فولیکولهای مو وارد فاز استراحت شوند یا به طور قابل توجهی ضعیف شوند که در نهایت باعث نازک شدن، شکستن، کدر شدن و ریزش موها میشود.
اضطراب همچنین میتواند باعث بروز تریکوتیلومانیا شود. در واقع زمانی ایجاد میشود که فرد مضطرب است و بدون اینکه متوجه شود شروع به کندن موهای خود میکند. این مساله میتواند به نوبه خود منجر به کنده شدن مقادیر بیشتری از موها و ریزش گسترده مو در یک یا چند ناحیه از پوست سر شود.
افسردگی
افسردگی یک مشکل عمده سلامت روان در سراسر جهان است. با این وجود، بسیاری از مردم نمیدانند که افسردگی میتواند بر ریزش مو تأثیر بگذارد. از نظر پزشکان، افسردگی و ریزش مو با هم مرتبط هستند و کسانیکه از افسردگی رنج میبرند احتمالا بهمرور متوجه میشوند که موهایشان خشکتر شده و میتوانند بهراحتی بشکنند.
ارتباط میان بیماریهای روانی و ریزش مو را نمیتوان دست کم گرفت، با توجه به اینکه طبق یکی از مطالعات، ۲۹ درصد از زنان مبتلا به ریزش مو معمولا دو علامت اصلی افسردگی را از خود نشان میدهند.
حالات فیزیولوژیکی مرتبط با افسردگی مانند تغییر خلقوخو، دلسردی و عزت نفس پایین میتوانند عاملی در کاهش مدت زمان فاز رشد موها باشند و با طولانی شدن فاز استراحت منجر به ریزش مو شوند. همچنین مهم است که توجه داشته باشید، برخی از داروهای ضدافسردگی مانند فلوکستین (پروزاک) عوارض جانبی مانند ریزش مو دارند.
اگر از افسردگی رنج میبرید، متوجه ریزش موهای خود شدهاید و نگران وضعیت خود هستید، میتوانید به پزشک خود مراجعه کنید تا ببینید آیا ممکن است داروی ضدافسردگی شما تغییر کند یا خیر.
استرس شدید

اگرچه استرس میتواند نقش مهمی در ریزش مو داشته باشد، اما خبر خوب این است که ریزش مو ناشی از استرس دائمی نیست. هنگامیکه بدن ما تحت فشار روانی یا فیزیکی قرار میگیرد، فاز رشد چرخه طبیعی مو میتواند متوقف شود. در این شرایط، فولیکولهای مو بیشتر در فاز استراحت و ریزش سیر میکنند.
در واقع استرس میتواند فولیکولهای مو را به فاز استراحت سوق دهد. این فاز، رشد مو را متوقف میکند و در آن فولیکولهای مو میتوانند حدود سه ماه قبل از ریزش مو در حالت غیرفعال بمانند. هنگامیکه استرس متوقف شود، چرخه رشد مو شروع به بازگشت به حالت طبیعی میکند و ریزش مو متوقف میشود.
قابل ذکر است که استرس نقش مهمی در بروز تعدادی از بیماریهای روانی ازجمله افسردگی، اضطراب و بسیاری از اختلالات خواب دارد. بنابراین، مدیریت آن به کمک روشهای مختلف مانند ورزش، یوگا و تکنیکهای تمدد اعصاب، در کنترل مساله بیماریهای روانی و ریزش مو بسیار مهم است.
نحوه درمان بیماریهای روانی و ریزش مو
در بیشتر موارد، ریزش مو ناشی از بیماریهای روانی قابل درمان است. زیرا عامل اصلی ریزش مو در اکثر اختلالات سلامت روان، استرس است. استرس، فاز رشد مو را متوقف میکند و فولیکولهای مو را در فاز استراحت قرار میدهد. بنابراین اگر استرس متوقف شود، موهای شما فاز رشد طبیعی خود را از سر میگیرند و پس از یک ماه یا بیشتر متوجه خواهید شد که ریزش مو متوقف شده و موهای جدید شروع به رشد میکنند.
اگرچه سایر عوامل، مانند عوارض جانبی داروهای موثر در درمان بیماریهای روانی و ریزش مو را نمیتوان متوقف کرد، اما این امکان وجود دارد که بتوانید با پزشک خود در مورد تغییر داروها یا کاهش دوز مصرفی آنها صحبت کنید. فراموش نکنید که روند درمان بیماریهای روانی و ریزش مو همیشه هم ساده نیست!
سخن آخر
بنابراین، ریزش مو یک مشکل رایج است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و عوامل مختلفی مانند مشکلات روانی در بروز آن نقش دارند. مشورت با پزشک میتواند اطلاعات دقیقتری در زمینه بیماریهای روانی و ریزش مو در اختیار شما بگذارد.
نویسنده: دکتر ماهور طباطبایی