ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو
در سال ۱۹۷۰ قرص ماینوکسیدیل توسط FDA به‌عنوان یک دارو تجویزی برای درمان فشار خون بالا تایید شد. بعدها پزشکان متوجه شدند که یکی از عوارض جانبی آن رشد بیش‌ازحد مو است. همین مساله باعث شد تا محققان به فکر استفاده از آن به‌عنوان یک درمان موضعی برای ریزش مو شوند.
یکی از مهم‌ترین دلایل پررنگ شدن نقش ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو، عوارض جانبی اندک آن است. چراکه به‌صورت موضعی استفاده می‌شود و برخلاف داروهای خوراکی مانند فیناستراید و اسپیرونولاکتون، باعث بروز تغییرات هورمونی، تغییرات رفتاری، کاهش میل جنسی و حساس شدن بافت سینه‌ها نمی‌شود.
در اصل ماینوکسیدیل یک گشادکننده عروق است که با افزایش خونرسانی به پوست سر و بهبود انتقال اکسیژن و مواد غذایی به فولیکول‌های مو باعث کاهش ریزش مو، افزایش ضخامت و طول موها و رویش موهای جدید می‌شود. البته برای بهره‌مندی از این فواید، لازم است ۶ ماه تا یک سال به‌صورت مرتب از آن استفاده کنید.
موارد مصرف ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو
با توجه به اینکه انواع ریزش مو وجود دارد، بهتر است بدانید که ماینوکسیدیل اغلب برای کمک به رشد مو در ریزش مو با الگوی مردانه یا زنانه استفاده می‌شود. این دارو به دو شکل محلول و فوم با غلظت‌های ۲% و ۵% عرضه می‌شود.
معمولا برای خانم‌ها غلظت ۲% توصیه می‌شود. زیرا مطالعات نشان داده‌اند که تفاوتی میان اثرگذاری این دو غلظت روی رویش مو خانم‌ها وجود ندارد و برای کنترل عوارضی مانند رشد مو ناخواسته در نواحی از صورت بهتر است از غلظت ۲% استفاده شود. آقایان به‌دلیل مشکلات هورمونی شدیدتر بهتر است از غلظت ۵% استفاده کنند.
ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو ناگهانی، سکه‌ای، بدون دلیل (به‌خصوص اگر سابقه خانوادگی ریزش مو وجود نداشته باشد) یا پس از زایمان استفاده نمی‌شود.
نکات قابل توجه پیش از مصرف ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو
اساسا پیش از استفاده از یک دارو، خطرات مصرف آن باید در مقابل فواید آن سنجیده شوند. در واقع این تصمیمی است که شما و پزشکتان خواهید گرفت. بهتر است برای ماینوکسیدیل موارد زیر در نظر گرفته شوند:
• به ترکیبات تشکیل‌دهنده و ذکرشده روی بسته‌بندی دارو توجه کنید و اگر به ماده‌ای حساسیت دارید، از مصرف آن خودداری کنید. اگر بعد از اولین بار استفاده موضعی از آن روی پوست سر متوجه هرگونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک شدید فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر سن شما ۱۸ سال یا کمتر است، از این محصول استفاده نکنید. این دارو برای بیماران جوانی که به‌تازگی درگیر ریزش مو شده‌اند، بهترین اثر را دارد و در مورد افراد بالای ۶۵ سال نتایج قطعی از آن دیده نشده است.
• در صورت ابتلا به مشکلات پوستی در پوست سر (مانند اگزما، عفونت، بریدگی و سوختگی)، مشکلات قلبی (مانند درد قفسه سینه، حمله قلبی و نارسایی قلبی)، بیماری کلیوی و بیماری کبدی، حتما با مشورت پزشک مصرف ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو را آغاز کنید. عدم توجه به این مساله باعث جذب بیش‌ازحد ماینوکسیدیل در بدن می‌شود و ممکن است احتمال بروز عوارض جانبی آن را افزایش دهد.
• مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی، بدون دستور پزشک ممنوع است.
• برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند شامل داروهای ضدفشار خون (مانند گوانتیدین) و داروهایی که با الکل تداخل دارند (مانند دی سولفیرام و مترونیدازول) هستند. به‌همین‌دلیل، توصیه می‌کنیم بدون مشورت با پزشک مصرف آن را آغاز نکنید. تداخل دارویی ممکن است نحوه عملکرد دارو شما را تغییر دهد یا خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد.
نحوه صحیح استفاده از ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو
اگرچه این دارو بدون نسخه در داروخانه‌ها عرضه می‌شود اما دوز آن برای بیماران مختلف متفاوت است. به‌همین‌دلیل باید دستورات پزشک یا دستورالعمل‌های ارائه‌شده روی بسته‌بندی آن را دنبال کنید. معمولا توصیه می‌شود که دوبار در روز (با فاصله ۱۲ ساعت) و هر بار ۱ میلی‌لیتر از محلول موضعی ماینوکسیدیل روی پوست سر مالیده شود. در مورد فوم ماینوکسیدیل، لازم است هر بار به میزان نصف حجم درپوش محصول استفاده شود.
فوم ماینوکسیدیل برای کسانی بهتر است که دچار طاسی هستند، زیرا محلول روی سر آن‌ها سُر می‌خورد. افرادی‌که در پوست سر خود مو دارند بهتر است از محلول ماینوکسیدیل استفاده کنند.
قبل از استفاده از دارو، ناحیه سر را تمیز و خشک کنید. می‌توانید این محصول را روی موهای مرطوب بمالید. برای استفاده از محلول، اپلیکاتور را تا خط ۱ میلی‌لیتر که معادل ۲۰ قطره می‌شود پر کنید و آن را به طور یکنواخت در نواحی کم مو یا بدون مو پوست سر بمالید. قبل از استفاده از سایر محصولات حالت‌دهنده (مانند ژل یا موس) یا قبل از رفتن به رختخواب ماینوکسیدیل را مصرف کنید، اجازه دهید محلول کاملا خشک شود.
برای استفاده از فوم، دست‌های خود را با آب سرد بشویید و خوب خشک کنید و سپس کف خارج‌شده را به‌آرامی روی پوست سر بمالید. اجازه دهید کاملا خشک شود.
از ماینوکسیدیل در سایر قسمت‌های بدن استفاده نکنید، مگر اینکه پزشکتان تجویز کرده باشد. روی پوست قرمز، دردناک، تحریک‌شده، خراشیده، بریده یا عفونی از آن استفاده نکنید. پس از استفاده، دست‌ها را کاملا بشویید. از نفوذ دارو به چشم‌ها خودداری کنید. اگر این اتفاق افتاد، چشمان خود را با مقدار زیادی آب خنک بشویید.
اگر یک نوبت از این دارو را فراموش کردید، آن را در اسرع وقت مصرف کنید. با این حال، اگر تقریبا زمان نوبت بعدی مصرف آن فرا رسیده است، دوز فراموش‌شده را رها کنید و به برنامه خود بازگردید.
از این دارو بیشتر از مقدار توصیه‌شده استفاده نکنید، زیرا ممکن است حاوی الکل باشد و باعث تحریک و خشکی پوست سر شود. در مورد نحوه استفاده ایمن از ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
رشد مجدد مو و حفظ این روند به زمان نیاز دارد. به‌همین‌دلیل، اکثر افراد به مدت حداقل ۴ ماه باید از این دارو موضعی استفاده کنند. اگر پس از استفاده از این دارو به مدت ۴ تا ۶ ماه وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
تجربه نشان داده است که در ۱۰% از مصرف‌کنندگان، ماینوکسیدیل به‌جای کاهش ریزش مو باعث افزایش آن می‌شود. نکته دیگر این است که این دارو در ماه اول مصرف ممکن است ریزش موها را افزایش دهد. اگر بعد از گذشت ۴ هفته همچنان متوجه افزایش ریزش موهای خود شدید، یعنی احتمالا جز آن ۱۰% هستید و باید مصرف این دارو را متوقف کنید.
عوارض جانبی مصرف ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو
در صورت مواجهه با عوارض زیر در هنگام استفاده از ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید:
- خارش مزمن یا بروز بثورات پوستی
- آکنه
- سوزش پوست سر
- افزایش رشد موهای ناخواسته در صورت
- افزایش ریزش مو
- بروز التهاب یا درد در ریشه مو
- قرمزی پوست
- تورم صورت
- تاری دید یا سایر تغییرات در بینایی
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- غش کردن
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- گرگرفتگی
- سردرد
- سبکی سر
- بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن دست‌ها، پاها یا صورت
- تورم صورت، دست‌ها، پاها یا ساق پا
- افزایش وزن
سخن آخر
اگرچه ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو موثر است، اما مشورت با پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا با اطمینان خاطر بیشتری مصرف آن را آغاز کنید. زیرا برخی از انواع ریزش مو برای درمان نیاز به مصرف همزمان داروهای خوراکی یا حتی جراحی کاشت مو دارند. همچنین قطع کردن دارو باید زیر نظر پزشک بصورت پله‌ای انجام شود چون با قطع ناگهانی دارو ممکن است ریزش شدید اتفاق بیافتد.
