نقش مصرف کلسیم در درمان ریزش مو
برای حفظ سلامت موها و تقویت رشد مجدد آنها، جذب ویتامینها و مواد معدنی از طریق مصرف غذا یا مکملها مهم است. کلسیم یکی از حیاتیترین مواد معدنی مورد نیاز برای تضمین رشد، تولید مثل و نگهداری مناسب از بدن است.
این ماده معدنی به شکلگیری و حفظ استخوانها و دندانهای سالم کمک میکند. همچنین در انقباض و شل شدن عضلات، سیگنالدهی عصبی، لخته شدن خون و ترشح هورمونها و آنزیمها نیز موثر است.
هورمونهایی مانند آندروژنها باعث تحریک رشد مو میشوند. آنزیمهایی مانند بیوتین باعث تقویت موهای در حال رشد میشوند. پس کلسیم بهصورت غیرمستقیم در بهبود وضعیت موها نقش دارد و میتوان از مکمل آن برای درمان ریزش مو استفاده کرد. برای آگاهی از جزئیات بیشتر ارتباط میان مصرف کلسیم و ریزش مو با ما همراه باشید!
کلسیم چیست؟

قبل از بررسی مسئله مصرف کلسیم و ریزش مو، باید گفت که کلسیم یکی از فراوانترین مواد معدنی در بدن است و بیشتر بهدلیل نقش مهم خود در ساخت دندان و استخوانها شناخته شده است. علاوه بر این، یک مولکول سیگنالینگ سلولی است و فرآیندهای التهابی بدن را هدایت میکند.
جالب اینجاست که کلسیم بر سیستم غدد درونریز (غدد، بافتها و اندامهایی که تولید هورمون را تنظیم میکنند) نیز تأثیر میگذارد. اختلال در سیستم غدد درونریز میتواند تقریبا بر همه جنبههای فیزیولوژیک بدن ازجمله ایجاد اختلالات رایج ریزش مو مانند آلوپسی آندروژنیک و تلوژن افلوویوم تأثیر بگذارد.
ازآنجاییکه سطح کلسیم بر تولید هورمونها تأثیر میگذارد و هورمونها بر ریزش مو تأثیر میگذارند، بنابراین عدم تعادل کلسیم میتواند باعث ریزش مو شود.
ارتباط میان مصرف کلسیم و ریزش مو
از نظر پزشکان، ریزش مو ممکن است بهدلیل دریافت آهن و پروتئین کم و تغذیه ضعیف رخ دهد. بنابراین، گرفتن یک رژیم غذایی سخت و بروز اختلالات خوردن مانند بیاشتهایی میتواند منجر به ریزش مو شود.

سوءتغذیه یکی از شرایطی است که از کمبود مواد مغذی ناشی میشود. معمولاریزش سریع مو از علائم سوءتغذیه است. شما میتوانید با داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی (بهخصوص آهن و کلسیم)، از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
اصولا کاهش کلسیم و ریزش مو در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک دیده میشود. از طرفی، کلسیم بالا و ریزش مو در افراد مبتلا به پرکاری پاراتیروئید نیز گزارش شده است. بنابراین، ارتباط بین مصرف کلسیم و ریزش مو خیلی هم ساده نیست. در نهایت فقط میتوان گفت که عدم تعادل کلسیم میتواند منجر به ریزش مو شود.
آیا شواهد علمی در زمینه عدم تعادل مصرف کلسیم و ریزش مو وجود دارد؟
تا الان متوجه شدیم که وجود کلسیم برای عملکرد بسیاری از بافتها ضروری است. کلسیم نقش مهمی در سیگنالدهی سلولی ایفا میکند، فرآیندی که برای حفظ رشد مو ضروری است.
اخیرا مطالعات حیوانی نشان دادهاند، سگهای دارای کمبود ویتامین D که با رژیم غذایی حاوی کلسیم اندک تغذیه میشوند دچار ریزش مو میشوند. اما متأسفانه هیچ مطالعهای مستقیما رابطه بین مصرف کلسیم و ریزش مو را در انسان بررسی نکرده است.
ما برای میانجیگری هزاران فرآیند بیوشیمیایی به کلسیم نیاز داریم. بههمیندلیل، در شرایط کمبود، بدن ما کلسیم را از استخوانها بیرون میکشد تا سطح مطلوب را حفظ کند. در شرایط مازاد، بدن ما کلسیم اضافی را دفع میکند تا از تجمع بیشازحد آن جلوگیری شود.
بنابراین، بعید است که در شرایط عادی بدن ما اجازه دهد سطح کلسیم به اندازه کافی پایین بیاید که باعث ایجاد مشکلاتی مانند کاهش مواد معدنی استخوان یا اختلال در چرخه مو و بروز ریزش مو شود. بههمیندلیل، برخی از پزشکان هنوز در مورد ارتباط مستقیم عدم تعادل مصرف کلسیم و ریزش مو مطمئن نیستند.
ارتباط غیرمستقیم بین عدم تعادل مصرف کلسیم و ریزش مو

سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) یک بیماری مزمن است که ۱۵ تا ۲۰ درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار میدهد. از بیومارکرهای بیولوژیکی آن میتوان به تستوسترون بالا و عدم حساسیت به انسولین اشاره کرد.
علائم آن نیز شامل تشکیل کیستهای کوچک روی تخمدانها، قاعدگی نامنظم، افزایش وزن و حتی ریزش مو (در نتیجه عدم تعادل هورمونی و تستوسترون بالا) است. جالب توجه است که این سندرم با کمبودهای جزئی ویتامین B-12، C، D و کلسیم همراه است.
پزشکان معتقدند اگرچه کمبود کلسیم باعث سندرم تخمدان پلیکیستیک نمیشود، اما به طور غیرمستقیم با بروز ریزش مو با الگوی زنانه که اغلب با این بیماری همراه است مرتبط است.
غدد پاراتیروئید بخشی از سیستم غدد درون ریز ما هستند. آنها از چهار غده تشکیل شدهاند که درست در پشت تیروئید قرار دارند. وقتی سطح کلسیم خون پایین میآید، پاراتیروئید مسئول بازگرداندن آن به محدوده طبیعی است. این کار را با ترشح هورمونی به نام هورمون پاراتورمون انجام میدهد.
هورمون پاراتیروئید به بدن سیگنال میدهد که کلسیم را از استخوان خارج کند. در این شرایط، سطح کلسیم خون افزایش مییابد و سپس کلسیم به سایر بافتهای مورد نیاز توزیع میشود.
مطالعات نشان دادهاند که وقتی هورمون پاراتیروئید به فولیکولهای مو اضافه میشود، میتواند باعث ورود زودرس آنها به فاز کاتاژن چرخه مو شود. کاتاژن مرحله گذار بین مراحل رشد و ریزش چرخه مو است. بنابراین، هر چیزی که باعث تحریک کاتاژن شود، در نهایت به ریزش مو منجر میشود.
چنین دادهای نشان میدهد که افزایش مزمن سطوح هورمون پاراتیروئید و بهدنبال آن افزایش کلسیم خون میتواند باعث ریزش مزمن مو شود. جای تعجب نیست که ریزش مو یک شکایت رایج در میان افرادی است که پاراتیروئید بیشفعال دارند.
بنابراین، سندرم تخمدان پلیکیستیک و پرکاری غده پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم) باعث ایجاد عدم تعادل در مصرف کلسیم و ریزش مو میشوند.
راهکارهایی برای بهینهسازی مصرف کلسیم و درمان ریزش مو

اغلب پزشکان معتقد هستند که برای افزایش سطح ویتامینها و مواد معدنی بدن بهتر است ابتدا بهسراغ مواد غذایی طبیعی رفت و در صورت عدم درمان مصرف مکملها آغاز شود. در مورد کلسیم، توجه به این مسئله اهمیت بیشتری دارد.
خبر خوب این است که کلسیم در اغلب مواد غذایی موجود است، حتی اگر در حال حاضر لبنیات مصرف نمیکنید. اصولا یک فرد بزرگسال لازم است روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلیگرم کلسیم دریافت کند.
براساس اطلاعات ارائهشده توسط بنیاد بینالمللی پوکی استخوان، ۲۰۰ میلیلیتر شیر نیمهچرب حاوی ۲۴۰ میلیگرم کلسیم، ۱۵۰ گرم ماست کمچرب حاوی ۲۱۰ میلیگرم کلسیم و ۴۰ گرم پنیر چدار حاوی ۲۹۶ میلیگرم کلسیم است. ۸۵ گرم کلم بروکلی حاوی ۳۴ میلیگرم کلسیم، ۱۲ گرم دانه کنجد حاوی ۸۰ میلیگرم کلسیم، ۱۰۰ گرم سالمون حاوی ۹۱ میلیگرم کلسیم، ۱۰۰ گرم ساردین حاوی ۵۰۰ میلیگرم کلسیم، ۱۶۰ گرم پرتقال حاوی ۷۵ میلیگرم کلسیم و ۱۶۰ گرم زردآلو حاوی ۱۱۷ میلیگرم کلسیم است.
اگر بهدلیل مشکلات پزشکی نمیتوانید تغییراتی در برنامه غذایی خود ایجاد کنید، در مورد مصرف مکمل کلسیم با پزشک صحبت کنید.
سخن آخر
بنابراین، عدم تعادل مصرف کلسیم و ریزش مو یک مسئله بالینی است که نیاز به بررسی دقیقتری دارد. مشورت با پزشک متخصص پوست و مو یا کارشناس تغذیه میتواند اطلاعات دقیقتری در زمینه مصرف کلسیم و ریزش مو در اختیار شما بگذارد.
نویسنده: دکتر ماهور طباطبایی