درمان‌های دارویی در ریزش مو
طبق اصول پزشکی، منظور از آلوپسی یا ریزش مو، توقف رشد موهای جدید و ریزش بیش از ۱۰۰ تا ۱۵۰ تار مو در روز است. این عارضه ممکن است در اثر وراثت، تغییرات هورمونی، ابتلا به برخی بیماری‌ها، مصرف داروهای خاص، کمبود مواد مغذی، ضربه به سر، استرس بیش‌ازحد یا افزایش سن رخ دهد و معمولا در مردان شایع‌تر است. در صورت عدم درمان، به‌مرور نازک شدن موها و طاسی در یک یا چند ناحیه از سر بروز می‌کند.
اصولا پزشکان پس از معاینه و انجام آزمایش خون به‌منظور بررسی میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی، هورمون‌های جنسی و آنتی‌بادی‌ها، اقدام به تشخیص علت زمینه‌ای و نوع ریزش مو می‌کنند. بدین‌شکل، می‌توان بهترین روش درمانی را ارائه داد.
به جز درمان‌های دارویی در ریزش مو، روش‌های دیگری مانند مزوتراپی، تزریق پلاسما غنی از پلاکت (PRP)، NFP و جراحی کاشت نیز وجود دارند. در این مطلب قصد داریم به انواع درمان‌های دارویی در ریزش مو اشاره کنیم.
از انواع ریزش مو می‌توان به ریزش مو با الگوی زنانه یا مردانه (آلوپسی آندروژنیک)، آلوپسی آرهآتا، آلوپسی کششی، تلوژن افلوویوم و غیره اشاره کرد. هرکدام از این‌ها با داروهای خاصی قابل کنترل یا درمان هستند. اصولا پزشکان قبل از انجام روش‌های غیر دارویی مانند PRP، مزوتراپی، NFP، روش FIT و یا روش FUT بیمار را تشویق می‌کنند که برای ۶ ماه تا یک سال داروهای موضعی یا خوراکی زیر را مصرف کنند.
درمان ریزش مو با داروهای شیمیایی
ماینوکسیدیل
یک دارو موضعی به شکل محلول یا فوم است که به‌صورت بدون نسخه نیز عرضه می‌شود. معمولا غلظت ۲% آن برای خانم‌های مبتلا به ریزش مو با الگوی زنانه و غلظت ۵% آن برای آقایان مبتلا به ریزش مو با الگوی مردانه تجویز می‌شود.
ماینوکسیدیل با گشاد کردن عروق سر و افزایش خونرسانی کمک می‌کند تا فولیکول‌های مو تقویت شوند. برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو، لازم است آن را دو بار در روز روی پوست سر بمالید. ممکن است ۴ تا ۶ ماه طول بکشد تا نتایج را ببینید.
از عوارض جانبی ماینوکسیدیل می‌توان به رویش موهای زائد در نواحی از صورت و بدن، تحریک پوست سر، بروز آکنه یا بثورات پوستی روی پوست سر، تپش قلب و غیره اشاره کرد. به‌همین‌دلیل، توصیه می‌کنیم پیش از مصرف این مورد از درمان‌های دارویی در ریزش مو حتما با پزشک مشورت کنید.
فنیل‌آفرین
یک داروی موضعی است که با انقباض عضلات فولیکول‌های مو به کنترل ریزش مو در افراد مبتلا به استرس بیش‌ازحد و اختلال کندن مو یا تریکوتیلومانیا کمک می‌کند.
فیناستراید
این قرص فقط با نسخه پزشک در دسترس است و اصولا برای افراد مبتلا به ریزش مو با الگوی مردانه و زنانه تجویز می‌شود. چراکه می‌تواند با مهار آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز تولید دی هیدروتستوسترون را کاهش دهد. از نظر سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA)، حداقل ۳ ماه طول می‌کشد تا نتایج این دارو را مشاهده کنید.
افراد مبتلا به آلوپسی آندروژنتیک، از نظر ژنتیکی مستعد ارائه پاسخ قوی‌تر به آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) در پوست سر خود هستند. فعال شدن گیرنده‌های آندروژن در سلول‌های پاپیلای پوست، فاز رشد (آناژن) فولیکول‌های مو را کوتاه می‌کند. این مساله به‌تدریج فولیکول‌ها را کوچک می‌کند که منجر به نازک‌تر شدن و ریزش موها می‌شود. داروی فیناستراید با کاهش دی هیدروتستوسترون کمک می‌کند تا ریزش مو کنترل شود.
طبق مطالعات انجام‌شده درباره این مورد از درمان‌های دارویی در ریزش مو، اثربخشی آن در زنان کمتر از مردان است و زنانی‌که قصد باردار شدن دارند اجازه مصرف آن را ندارند. زیرا می‌تواند باعث ایجاد آلت تناسلی مبهم در جنین پسر شود. به‌همین‌دلیل، معمولا پزشکان به‌عنوان جایگزین دارویی به نام اسپیرونولاکتون را برای زنان تجویز می‌کنند.
از عوارض جانبی فیناستراید می‌توان به اختلال در نعوظ، کاهش میل جنسی، کاهش حجم انزال و افسردگی اشاره کرد.
اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون با مهار فعالیت آندروژن‌ها می‌تواند ریزش بیشتر موها را متوقف کند و باعث افزایش ضخامت مو در افراد مبتلا به آلوپسی آندروژنیک شود. تحقیقات نشان داده‌اند که این مورد از درمان‌های دارویی در ریزش مو تقریبا به میزان ۴۰ درصد برای زنان مبتلا به ریزش مو با الگوی زنانه موثر است.
کورتیکواستروئیدها
آلوپسی آرهآتا یک بیماری خودایمن است که در اثر حمله سلول‌های سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو بروز می‌کند. در این شرایط، پزشک سعی می‌کند با تزریق یکی از انواع داروهای کورتیکواستروئید به نواحی که دچار طاسی شده‌اند، این روند را متوقف کند و به رشد مجدد موها کمک کند. معمولا تزریق‌ها هر ۴ تا ۸ هفته یکبار انجام می‌شوند.
طبق نتایج مطالعات، این مورد از درمان‌های دارویی در ریزش مو می‌تواند به رشد دوباره نیمی از موهای بیماران مبتلا به آلوپسی آرهآتا در عرض ۱۲ هفته کمک کند. با این وجود، در سال ۲۰۲۲ سازمان غذا و دارو توصیه کرد که به‌جای کورتیکواستروئیدها دارو باریسیتینیب (Baricitinib) تجویز شود.
باریسیتینیب با مهار فعالیت آنزیم‌های خاصی می‌تواند برخی از سیگنال‌های مولکولی که باعث بروز بیماری خودایمنی می‌شوند را مسدود کند و به‌مرور منجر به تقویت رشد مجدد مو شود. شدت عوارض جانبی آن کمتر از کورتیکواستروئیدها رایج است.
درمان ریزش مو با مکمل‌ها
اگرچه مکمل‌ها بهترین درمان‌های دارویی در ریزش مو برای افراد مبتلا به کمبود مواد مغذی و استرس زیاد هستند، اما معمولا به همراه داروهایی مانند فیناستراید و اسپیرونولاکتون تجویز می‌شوند. زیرا حاوی مقدار زیادی از ویتامین‌های گروه B (به‌خصوص بیوتین، B6 و B12)، A و D و مواد معدنی روی و آهن هستند و با تقویت فولیکول های مو باعث افزایش ضخامت موها و مانع از ریزش مو بیشتر می‌شوند.
درمان ریزش مو با مزوتراپی
مزوتراپی یکی از درمان‌های دارویی در ریزش مو است که در طی آن پزشک با تزریق زیرپوستی هورمون‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی و عصاره گیاهان، رشد مجدد موها را تقویت می‌کند. معمولا نوع و ترکیب مواد مورد نیاز برای تزریق، طبق علت زمینه‌ای ریزش مو تعیین می‌شود و تزریق طی ۲ تا ۳ جلسه انجام می‌شود. اخیرا نوعی مزوتراپی جامد با نام Hair Filler به بازار آمده که داروهای موثر تزریقی به صورت جامد به زیر پوست سر تزریق می‌شود و تا حدود یک ماه می‌تواند فولیکول‌های مو را تغذیه کرده و تقویت کند.
این روش با تغذیه فولیکول‌های مو و افزایش خونرسانی به پوست سر، باعث افزایش رشد موها و کاهش ریزش مو در افراد مبتلا به کمبود مواد مغذی، آلوپسی آندروژنیک و ریزش مو ناشی از افزایش سن می‌شود.
درمان ریزش مو با داروهای گیاهی
معمولا داروهای گیاهی نقش مکمل را در درمان‌های دارویی در ریزش مو دارند. از موثرترین داروهای گیاهی برای درمان ریزش مو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رزماری: اخیرا آزمایشات بالینی انسانی روی این گیاه انجام شده و مشخص شده است که تقریبا به اندازه داروی ضدریزش موی ماینوکسیدیل در درمانی آلوپسی آندروژنیک موثر است. رزماری با بهبود گردش خون در پوست سر و تعدیل پاسخ‌های التهابی در بدن، رشد موها را تحریک می‌کند.
- گزنه: گیاه گزنه به‌دلیل داشتن خواص ضدالتهابی برای حفظ سلامت پوست سر مفید است. علاوه بر این، سرشار از آنتی‌اکسیدان است و منبع خوبی برای ویتامین‌های A، B و C، آهن، پتاسیم، کلسیم و منیزیم محسوب می‌شود.
- شبدر قرمز: مطالعات نشان داده‌اند که این گیاه باعث مهار تولید دی هیدروتستوسترون، کاهش التهاب و و تحریک سنتز پروتئین در فولیکول‌های مو می‌شود.
- نخل اره‌ای: این گیاه با کاهش میزان دی هیدروتستوسترون می‌تواند باعث افزایش رشد و ضخامت موها شود. اخیرا یکی از ترکیبات اصلی مکمل‌های ضد ریزش مو، گیاه نخل اره‌ای است.
می‌توانید عصاره این گیاهان را به‌صورت خوراکی یا پس از ترکیب کردن با روغن‌های گیاهی به‌صورت موضعی مصرف کنید.
سخن آخر
بنابراین، درمان‌های دارویی در ریزش مو طیف گسترده‌ای دارند و در اغلب بیماران موثر هستند. البته اگر تحت نظر پزشک متخصص پوست و مو انجام شوند.
